Kinh tế xã hội là gì? Hình thái kinh tế xã hội là gì? Tất cả những băn khoăn này sẽ có câu trả lời qua bài viết dưới đây. Mời các bạn theo dõi nhé.
Kinh tế xã hội
Khái niệm
Kinh tế xã hội trong tiếng Anh là Social Economics, hoặc còn được gọi là Socioeconomics. Kinh tế xã hội là một nhánh của kinh tế học tập trung vào mối quan hệ giữa hành vi xã hội và kinh tế. Kinh tế xã hội nghiên cứu các chuẩn mực xã hội, đạo đức, tình cảm đại chúng mới xuất hiện và các triết lí xã hội khác ảnh hưởng đến hành vi của người tiêu dùng và định hình xu hướng mua của công chúng.
Kinh tế xã hội sử dụng lịch sử, các sự kiện hiện tại, chính trị và các ngành khoa học xã hội khác để dự đoán kết quả tiềm năng từ những thay đổi đối với xã hội hoặc nền kinh tế.
Các lí thuyết kinh tế xã hội có thể khác với niềm tin thông thường về kinh tế. Các trường phái tư tưởng truyền thống thường cho rằng các các cá nhân có tính tư lợi và đưa ra quyết định hợp lí.
Các lí thuyết kinh tế xã hội thường xem xét vấn đề nằm ngoài trọng tâm của kinh tế học chính thống, bao gồm cả ảnh hưởng của môi trường và sinh thái đến tiêu dùng và sự giàu có.
Bản chất của kinh tế xã hội
Xem thêm: kinh tế du lịch là gì?
Kinh tế xã hội đề cập đến mối quan hệ giữa các yếu tố xã hội và kinh tế trong xã hội. Những yếu tố này ảnh hưởng đến cách một nhóm cụ thể hoặc tầng lớp kinh tế xã hội cư xử trong xã hội, bao gồm cả hành động của họ với tư cách là người tiêu dùng. Các giai cấp kinh tế xã hội có thể có các ưu tiên khác nhau về cách họ sử dụng tiền của mình.
Một số hàng hóa hoặc dịch vụ được coi là không có sẵn đối với một số giai cấp, dựa trên thu nhập khả năng nhận thức của chính họ để có thể chi trả cho chúng. Những hàng hóa hoặc dịch vụ này có thể bao gồm quyền sử dụng dịch vụ chăm sóc y tế tiên tiến hoặc đầy đủ, cơ hội giáo dục và khả năng mua thực phẩm đáp ứng các chỉ dẫn dinh dưỡng cụ thể.
Hình thái kinh tế xã hội là gì
Hình thái kinh tế xã hội là một phạm trù của chủ nghĩa duy vật lịch sử (hay còn gọi là chủ nghĩa duy vật biện chứng về xã hội) dùng để chỉ xã hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định, với một kiểu quan hệ sản xuất đặc trưng cho xã hội đó, phù hợp với một trình độ nhất định của lực lượng sản xuất, và với một kiến trúc thượng tầng tương ứng được xây dựng trên những quan hệ sản xuất đó. Nó chính là các xã hội cụ thể được tạo thành từ sự thống nhất biện chứng giữa các mặt trong đời sống xã hội và tồn tại trong từng giai đoạn lịch sử nhất định.
Hình thái kinh tế – xã hội là một hệ thống hoàn chỉnh, có cấu trúc phức tạp, trong đó có các mặt cơ bản là lực lượng sản xuất, quan hệ sản xuất và kiến trúc thượng tầng. Mỗi mặt của hình thái kinh tế – xã hội có vị trí riêng và tác động qua lại lẫn nhau, thống nhất với nhau.
Cấu trúc cơ bản của hình thái kinh tế xã hội bao gồm:
Xem thêm: Kinh tế cá thể là gì
Lực lượng sản xuất: là nền tảng vật chất-kỹ thuật của mỗi hình thái kinh tế – xã hội. Hình thái kinh tế – xã hội khác nhau có lực lượng sản xuất khác nhau. Sự phát triển của lực lượng sản xuất quyết định sự hình thành, phát triển và thay thế lẫn nhau của các hình thái kinh tế-xã hội.
Quan hệ sản xuất: Tạo thành cơ sở hạ tầng của xã hội và quyết định tất cả mọi quan hệ xã hội khác. Mỗi hình thái kinh tế – xã hội có một kiểu quan hệ sản xuất đặc trưng cho nó. Quan hệ sản xuất là tiêu chuẩn khách quan để phân biệt các chế độ xã hội.
Tổng hợp lại những quan hệ sản xuất cấu thành cái mà người ta gọi là những quan hệ xã hội, cái gọi là xã hội mà lại là một xã hội ở một giai đoạn phát triển lịch sử nhất định, một xã hội có tính chất độc đáo, riêng biệt. Xã hội cổ đại, xã hội phong kiến, xã hội tư bản đều là những tổng hợp các quan hệ sản xuất theo loại đó mà mỗi tổng thể ấy đồng thời lại tiêu biểu cho một giai đoạn phát triển đặc thù trong lịch sử nhân loại. Kiến trúc thượng tầng được hình thành và phát triển phù hợp với cơ sở hạ tầng, nhưng nó lại là công cụ để bảo vệ, duy trì và phát triển cơ sở hạ tầng đã sinh ra nó.
Các yếu tố khác: Ngoài ra, hình thái kinh tế-xã hội các hình thái kinh tế – xã hội còn có quan hệ về gia đình, dân tộc và các quan hệ xã hội khác. Nó còn bao gồm các lĩnh vực chính trị, lĩnh vực tư tưởng và lĩnh vực xã hội. Mỗi lĩnh vực của hình thái kinh tế-xã hội vừa tồn tại độc lập với nhau, vừa tác động qua lại, thống nhất với nhau gắn bó với quan hệ sản xuất và cùng biến đổi với sự biến đổi của quan hệ sản xuất.