Trong thời kỳ bao cấp, Việt Nam chỉ có 2 thành phần kinh tế là kinh tế nhà nước và kinh tế tập thể. Thế nhưng, với sự biến đổi không ngừng của xu thế phát triển thế giới, nền kinh tế Việt Nam cũng có nhiều sự thay đổi đáng kể đó là hình thành 4 thành phần kinh tế mũi nhọn.
Đặc điểm kinh tế của Việt Nam hiện nay
Trong văn kiện Đại hội XII của Đảng đã nêu rõ, 4 thành phần kinh tế hiện nay mà nhà nước ta chú trọng là: kinh tế nhà nước; kinh tế tập thể, hợp tác xã; kinh tế tư nhân và kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Trong đó, kinh tế nhà nước đóng vai trò chủ đạo, kinh tế tư nhân là động lực thúc đẩy nền kinh tế phát triển và các nền kinh tế khác thì bình đẳng, được pháp luật bảo vệ.
- Kinh tế nhà nước
Thành phần kinh tế này tập trung vào những lĩnh vực trọng điểm và những địa bàn có vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng, an ninh.
- Kinh tế tập thể, hợp tác xã
Kinh tế tập thể dựa trên việc hợp tác đôi bên cùng có lợi, áp dụng những phương thức quản lý, vận hạnh và sản xuất tiên tiến. Nhà nước cũng có các cơ chế, chính sách để hỗ trợ hợp tác xã về nguồn vốn, nhân lực, kỹ thuật và thị trường.
- Kinh tế tư nhân
Đối với kinh tế tư nhân, nhà nước khuyến khích thành phần này phát triển ở hầu hết các ngành, lĩnh vực kinh tế và góp vốn vào các tập đoàn kinh tế nhà nước.
- Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài
Thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài ngày càng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, tham gia vào chuyển giao công nghệ, trình độ quản lý và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm.
Cơ cấu 4 thành phần kinh tế Việt Nam năm 2018
>>>>Xem thêm: Nền kinh tế Trung Quốc 2018 có gì nổi bật?
4 ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam
Ở mỗi giai đoạn phát triển kinh tế, các quốc gia lại lựa chọn ngành kinh tế mũi nhọn khác nhau. Trước đây, 4 ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam là nông nghiệp, công nghiệp vừa và nhẹ, dịch vụ và kinh tế biển.
Đến năm 2018, Chính phủ Việt Nam thay đổi tầm nhìn, xác định 3 ngành kinh tế mũi nhọn của quốc gia là nông nghiệp, du lịch và công nghệ thông tin.
Riêng đối với ngành du lịch, ưu tiên tập trung vào 3 vấn đề chính là quảng bá nền du lịch của Việt Nam tới các thị trường lớn như châu Âu, Trung Quốc; các chính sách ưu tiên về visa để nâng cao năng lực cạnh tranh và tạo môi trường du lịch thân thiện.
Du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam trong giai đoạn mới
>>>>Xem thêm: GDP là gì? Ý nghĩa của chỉ số GDP
4 đặc khu kinh tế Việt Nam
Tính đến thời điểm hiện tại, Việt Nam có 18 khu kinh tế (Vân Đồn, Đình Vũ – Cát Hải, Nghi Sơn, Đông Nam Nghệ An, Vũng Áng, Hòn La, Chu Lai, Dung Quất, Nhơn Hội, Chân Mây – Lăng Cô, Vân Phong, Nam Phú Yên, Định An, Năm Căn, Phú Quốc, Đông Nam, Ven biển Thái Bình, Ninh Cơ) và hàng trăm khu công nghiệp lớn nhỏ trên cả nước. Tuy nhiên, các khu kinh tế này chưa thể gọi là đặc khu kinh tế một cách đúng nghĩa.
Trái với những tin đồn về 4 đặc khu kinh tế Việt Nam, mới đây, Quốc hội đã cân nhắc thành lập 3 đặc khu kinh tế gồm Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc. Các đặc khu kinh tế này sẽ được áp dụng các biện pháp khuyến khích đầu tư đặc biệt như giảm thuế, miễn thuế, cảng tự do… để tạo điều kiện thu hút đầu tư trong và ngoài nước. Thế nhưng, để tạo được sức hút đầu tư cũng như sự thành công trong phát triển, cần có nhiều hơn các tính toán chính xác và an toàn.
Theo kỳ vọng, 3 đặc khu kinh tế khi được lan tỏa sẽ góp phần làm tăng GDP của cả địa phương và GDP bình quân đầu người. Riêng ở đặc khu kinh tế Vân Đồn, theo tính toán của các chuyên gia, với tình hình phát triển như hiện tại, mức GDP trong giai đoạn 2021 – 2030 có thể lên đến 15.53 tỷ USD, GDP bình quân đầu người đạt 25.056USD/năm.
Kinh tế Việt Nam năm 2018 được đánh giá có những bước tiến vượt bậc, nằm trong top đầu của khu vực. Kỳ vọng với những chính sách của nhà nước và sự phát triển không ngừng của các thành phần kinh tế, GDP của Việt Nam trong năm tới sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh.